Mother tongue

भाईसाहब... एक कप चाय मिलेगा??
चौकस नजरेने त्या युवकाकडे पाहत चायवाल्याने त्याला प्रश्न केला, क्यों भाई.. कहा से हो? गुजरात से!!!

ओळख ना पाळख, पण चहावाल्याने त्या युवकाला केलेला प्रश्न हा त्या युवकाची ओळख दाखवून जात होता.
त्या व्यक्तीने त्याला उलट प्रश्न ही करण्याचा प्रयत्न केला. पण  खोल विचार केल्यावर लक्ष्यात आले की, एखाद्या व्यक्तीची ओळख ही त्याच्या "मातृ-भाषा" वरूनही ठरू शकते.

हो..मी मराठी आहे,,, from कोल्हापुर!!
हे आपण जितक्या अभिमानाने एखाद्याला सांगतो. तितक्याच् अभिमानाने आपण आपल्या "मातृभाषेची" परंपरा जपतो आहोत का? हा एक स्वतःलाच विचारात टाकणारा सवाल असू शकतो.

"मराठी"
एक वेगळीच् आपुलकी, प्रेम, रांगड़ा रुबाब, आणि अभिमान आपल्याला या भाषेतून पाहायला मिळतो. 'भावा', 'मित्रा', 'आभारी आहे', 'धन्यवाद', या शब्दांमधुन मिळणारे प्रेम आपल्याला "thank you', 'bro', 'tc', 'its ok' या शब्दांमधुन क्वचितच भेटत असेल.

कधीकधी हा प्रश्न ही पडतो!! की, खरच आपल्याला "मराठी"जमते का? आपली गोची तरी होणार नाही ना?

दिवस बदलत आहेत, दिवसांमागे माणूस ही बदलत आहे. 'facebook', 'whats app' तर अगदी लहानापासून वयस्कर व्यक्तीं पर्यंत पोचले आहे. माणसाने टेक्नोलॉजी अवगत केली पाहिजे, पण त्याच बरोबर ज्या भाषेचा आपण इतका अभिमान ठेवतो, त्याला कितपत जपले पाहिजे. हाही एक प्रश्न आहे.

आज देशपातळीवर विविध प्रकारच्या स्पर्धात्मक परीक्षा घेतल्या जातात.पण त्याच स्पर्धेचा अभ्यास मात्र आपल्याला English सारख्या भाषेतून करावा लागतो. आता हा ज्याच्या त्याच्या ऐपतिचा प्रश्न आहे, पण हा एखाद्या भाषेच्या अस्तित्वाचा चिंताजनक विषय असू शकतो.

परंतु, जेव्हा एखादा आपला मित्र 'facebook' सारख्या social वेब वर एखादी 'मराठी' post अपडेट करतो, तेव्हा खरच एक वेगळा अनुभव मिळतो.
काहीही असो,
पण ज्याप्रकारे आपण आपल्या आई कडून चालायला, पळायला शिकलो, त्याचप्रमाणे ज्या भाषेमुळे आपण बोलायला शिकलो, त्या आपल्या "mother tongue" विषयी आपण कितपत गांभीर्याने विचार करतो......



_whosunilmali

Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

ओय हमाली.!!

Image
Exactly, बरोबर ऐकलंय तुम्ही. पण कुठे ऐकलं असेल.?? रेल्वे स्टेशन. बस स्टँड. विमानतळ मध्ये हमाली असतो की नाही याची मलाही कल्पना नाहीय. पण असेलही कदाचित. तोच हमाली जो आपण लोकांनी लहानपणी पाहिला असेल. बच्चनच्या कूली मध्ये किंवा लक्ष्याच्या हमाल दे धमाल मध्ये. खाकी पेहरावात रुबाबदार मिश्या आणि त्यावर इस्त्री मारलेली तशीच खाकी टोपी. सोबत खांद्यावर ती लाल बावट्याची निशाणी म्हणून टाकलेला लाल रुमाल. रेल्वे आली रे आली पटकन मळलेली तंबाखू तोंडात टाकायची आणि तडक प्रवाश्यांच्या बॅगा डोक्यावर घ्यायच्या. पुढे हमाली आणि मागे त्या बॅगेचा मालक हे चित्र आपण सर्वांनी पाहिलेलं असेल. किमान गोविंदाच्या कूली नं.1 मध्ये तरी पाहिला असेलच. पण, त्या रात्री जेव्हा मी आणि माझा मित्र एका बस स्टँडवर गेलो होतो, तेव्हा त्या बस स्टँडवर एका वयस्क माणसाने आम्हाला हाक दिली. "ओय हमाली.!!""" नाही.... अशी हाक नव्हती मारली त्याने. पण त्याचा त्या हाकेमागचा उद्देश तोच असावा. "अरे पोरांनो... मला थोडी माझी सायकल बसवरून काढून देता का रे.?!" अतिशय क्षीण आवाजात त्याने आम्हाला विनंती केली. प...
Read more

Once upon a time in बुधवार पेठ,

Image
 सुरुवातीपासूनच सुरू करतो. साधी सरळ गोष्ट आहे, स्टार्ट to एंड. हा किस्सा अश्या दोन मित्रांचा आहे, ज्यांनी त्यांच्या ऐन जवानीच्या वयात अजूनही "बुधवार पेठ" पाहिलेली नसते.  पुण्यातील बुधवार पेठ.  श्री दगडूशेठ हलवाई गणपतीचे दर्शन घेऊन अनिल आणि सुनिल दोघेही बुधवार पेठच्या शोधात व्यस्त होतात. मी मुद्दामहुंन ही दोन नांवे निवडली आहेत, जेणेकरून कहाणीला थोडा आपलेपणा येईल आणि त्यामध्ये लिहताना वाचताना थोडी सत्यात जाणवेल अन्यथा त्यातील कोणत्याही पात्र, क्षण किंवा घटनेचा वास्तव्य किंवा माझ्या वैयक्तिक नावाशी, चरित्राशी वगैरे संबंध जोडण्याचा चावट आगावपणा कोणी करू नका. Okay, अनिल आणि सुनिल यांनी बुधवार पेठ केव्हाच पाहिलेली नसते. पण त्यांना गावातील, कॉलेजमधील त्यांच्या मित्रांनी सांगितलेलं असतं की, दगडूशेठ गणपती मंदिर जवळच पेठेची गल्ली आहे. म्हणूनच श्री गणेशा करून भर उन्हात ते दोघे खांद्यावर कपड्याची बॅग घेऊन मंदिराच्या आवारात घिरट्या घालण्यास सुरूवात करतात. बुधवार पेठ म्हंटल की लोकांच्या आवाजाचे volume आपोआपच कमी होते, कारण, बुधवार पेठ म्हणजे भारतातील, महाराष्ट्रातील वेश्या व्यवसायासाठी...
Read more

"काळू"

Image
(On Central Bus Stand_Chiplun) दुपारचे तीन वाजले होते. बसमधुन उतरताच मी तिला Call केला. "Hello...." "हा..बोल... . . . ." मी कॉल कट केला, कारण बोलायचे धाडसच होत नव्हते. पण थोडीशी हिम्मत करुन मी परत कॉल केला. "अगं कशी आहेस, मी चिपळूणमध्ये आलो आहे. तुला भेटायचे आहे..!!" तिचं उत्तर अनपेक्षितच होते, "अरे, पागल आहेस का, आणि आत्ता तू चिपळूण मध्ये काय करतोयस. मला वेळ नाही तुला भेटायला, तुला काही मैनर्स वगैरे आहे का नाही..??" तिने फोन ठेवला. ज्या अतिउत्साहाने मी घरातून बाहेर पडलो होतो, तो सगळा उत्साह एका मिनिट मध्ये नाहिसा झाला. खुप रागाला आली होती ती. कारण मी तिला न सांगताच भेटायला आलो होतो. तिच्याशी माझी पहिलीच भेट होती ती. काहीही करुन तिला भेटायचेच असे मी मनाशी ठरवले होते. तिच्याशी झालेल्या बोलान्यातून मी तिच्या गावाचे नाव ऐकले होते. ते माझ्या लक्ष्यात होते. मी वेळ न घालवता पर्यायी सोर्स शोधत होतो. कारण तिच्या गावी जायला बसची सोय क्वाचितच उपलब्ध होती. शेवटी मला सिक्स सीटर भेटली. तासाभराच्या प्रवासानंतर रिक्शावाल्याने मला त्यांच्या गावापासून...
Read more